فواید استنشاق
استنشاق، یکی از اعمال مستحب وضو است؛ بدین صورت که آب را کف دست می ریزند و از راه بینی بالا می‌کشند. معمولاً این کار، پیش از وضو انجام می‌شود و نتایج شگرفی در تحریک قوای عقلانی دارد.
محیط بینی با ورود اشک از مجرای اشک که از به هم خوردن پلکها تولید می شود و همچنین بخار آب موجود در باز دم، همواره مرطوب است. این رطوبت باعث می‌شود موهای بینی مانند فیلتری تصفیه کننده، آلودگیهای هوای وارد شده را بگیرند. بنابراین سه بار شستن بینی در هر بار وضو باعث خروج مواد چسبیده به موها می‌شود و محیط عمومی بینی را تمیز نگاه میدارد.
بینی با وجود داشتن ترکیباتی مانند لیزوزیم و اسیدهای چرب آزاد با آثار ضد باکتریایی مشخص، همواره محل جمع مواد معلق در هوا و انواع باکتریهای مختلف است.[1]
تحقیقات انجام شده در بخش گوش، حلق و بینی در دانشکدۀ پزشکی دانشگاه اسکندریه نشان داده است که سه بار استنشاق کردن سبب می‌شود بینی از 11 نوع میکروب خطرناکِ عامل بیماریهای التهاب ریوی، تب روماتیسمی و ... پاکیزه شود.
در استنشاقِ اول، میزان میکروبها به یک دوم و در بار دوم به یک سوم کاهش می‌یابد. در پایان سومین استنشاق، تمام میکروبها از بینی خارج می‌شوند و حداقل زمان لازم برای رشد و تکثیر آنها پس از این مرحله، پنج ساعت است که شروع زمان فریضۀ بعدی و انجام وضوی مجدد است.[2]
نتیجۀ یک تحقیق
نشریۀ انجمن تبلیغات اسلامی به تفصیل نقل می‌کند «دکتر پول ژیه فرانسوی» سه سال دربارۀ اعمال اعصاب سمپاتیک زحمت کشیده و تجربیاتی به دست آورده است. وی کشف کرده است بسیاری از امراض از طریق اعصاب سمپاتیک، تعادل اعصاب را مختل می‌کنند. با تحریک نوک اعصاب مزبور در سوراخ بینی، یک‌باره انعکاسی در همۀ اعصاب تولید و تعادل عصبی برقرار و مریض به نحوی معجزه آسا درمان می‌شود.
پزشک مزبور میله‌ای در سوراخ بینی یك مریض وارد کرد و به نوک سمپاتیک وی رسانید. به سبب تحریک اعصاب بیمار، او عطسه کرد و اشک از چشمش خارج شده و اعصابش تعادل پیدا کرد و یک‌باره درمان شد.
توضیح آنکه تأثیر عمل تماس سمپاتیک، مانند الکتریسیته تا اندازه‌ای مخفی است؛ مثلاً شما کلید چراغ را می‌زنید. همین عملِ کوچک سبب می‌شود که چند چراغ روشن شود یا کارخانه‌ای به کار افتد. دربارۀ عمل سمپاتیکی نیز وقتی به مخاط بینی اشاره می‌شود، انعکاس عصبی پدید می‌آید. در نتیجه، عکس العمل شدیدی در همۀ «پی» ها جریان می‌یابد و از همۀ مناطق بیماری عبور می‌کند و مراکز خفته را بیدار می‌سازد. این کار، تعادل را برقرار و موانع باعث فلج دستگاه را برطرف می‌کند.[3]
آنچه باید در این باره گفت این است که این پزشک فرانسوی، پس از سالها تجربه و تحقیق و بررسی آثار گذشتگان به یکی از دستورهای فرعی اسلام پی برده است. او فهمیده است که با تحریک نوک عصب سمپاتیک در بینی، می‌توان تعادل روحی و جسمی را در افراد برقرار کرد. اگر او می‌دانست که اسلام به جای استعمال میله که ممکن است باعث خطرهای جبران ناپذیری شود، به استنشاق آب خنک دستور داده است، چه می‌گفت؟!
امام صادق(ع) از پدرانش و ایشان از پیامبر(ص)روایت کرده‌اند که آن حضرت فرمود: «هر یک از شما تا می‌تواند مضمضه و استنشاق کند که آن سبب آمرزش شما و دور کردن شیطان است.»[4]
همچنین از آن حضرت نقل شده است: «مضمضه و استنشاق از مواردی است که سنت (و رویۀ) رسول خدا(ص)بر آن جاری شده است.»[5]
بشر پس از مدتها توانسته است تنها به بخشی از فواید استنشاق پی‌ببرد؛ چه بسا فواید دیگری نیز باشد که تاکنون کسی از آنها آگاه نشده است؛ اما اسلام قرنها پیش، مردم را به مراعات آن توصیه کرده است که این بر ژرف‌نگری مقررات اسلامی دلالت دارد.
دکتر توما نیاس در کتاب بهداشت در دین اسلام می‌گوید: «این عضو (بینی) دو وظیفه مهم را انجام می‌دهد: یکی آنکه هوای قابل تنفس را گرم می کند و دیگر آنکه گرد و غبار و کثافات مخلوط با هوا را در خود نگاه می دارد و هوای صاف و پاکیزه را وارد ریه‌ها می‌کند. پس بینی، لانۀ کثافات و میکروبها و در عین حال عهده دار اعمال مهمی است. بنابراین شستن آن خیلی لازم و ضروری است؛ زیرا در نتیجه شستن بینی و استنشاق، آلودگیها از آن برطرف می‌شود.
همچنین گاهی در غضروفهای بینی، کرمی تولید می‌شود که سبب سردرد شدیدی می‌شود و کم بینایی چشم را ایجاد می‌کند. بهترین وسیله برای دفع این کرم، شستشوی بینی با آب سرد است. از آن طرف برای محکم کردن مخاط بینی مخصوصاً اگر کمی نمک در آب بریزند و استنشاق کنند و بر این مداومت داشته باشند بسیار سودمند است؛ یعنی مخاط بینی محکم می‌شود و از زکام شدن پی در پی که ممکن است مخاطراتی داشته باشد جلوگیری خواهد شد. همچنین خود نمک هم از مواد ضد عفونی کننده است.[6]
فواید استنشاق با آب سرد
استنشاق با آب سرد فواید زیر را در پی‌دارد:
1. مجرای تنفس را از میکروب و کثافات می‌شوید و پاکیزه و بی‌خطر می‌کند.
2. ما را از بروز امراض ریوی مانند: ظهور سل و تنگی نفس مصون میدارد.
3. استنشاق به طور مکرر و شبانه‌روزی، ما را از حمله زکام - که ام الامراض است - نگاه میدارد.
4. نشاط و تعادل را در وجود ما برقرار می‌کند.
5. تعادل عصبی را در تمام بدن با تحریک اعصاب سمپاتیک ایجاد می‌کند.[7]
چنانچه انسان در هر شبانه روز چند دفعه با آب استنشاق نکند، گرد و غبار و میکروبهای گوناگون با تنفس، وارد بینی می‌شوند و شبکه‌های بینی را مسدود می‌کنند. سپس انسان دچار چنین مشکلاتی می‌شود:
1. شبکه‌های مائیه بینی با گرد و غبار مسدود خواهد شد.
2. پس از انسداد شبکه‌های مذکور، انسان دچار خشکی بینی شده، بسیار ناراحت می‌شود.
3. اگر چه موهای فضای بینی از دخول گرد و غبار به حلق، ریه‌ها و معده جلوگیری می‌کند؛ ولی در عین حال، بر اثر عدم استنشاق، مقداری از گرد و غبارها خواه ناخواه وارد بدن می‌شود.[8]
[1]. نماز نیایش عشق و شفا بخش تن و روان، محمد مهدی اصفهانی، وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، تهران، 1374 ش، ص 19.
[2]. الابداعات الطیبه لرسول الانسانیه، سالم مختار، موسسۀ المعارف، 1995 م، ص 56.
[3]. مجموعه انتشارات تبلیغات اسلامی، عطاء‌الله شهاب پور، شرکت تابان، تهران، ص 149 به بعد.
[4]. وسائل الشیعه، حرّ عاملی، موسسه آل البیت(ع)، لاحیاء التراث، ج 1، ص 433: «لیبالغُ احدُکُم فی المضمضه و الاستنشاقِ فانّه غُفران لکُم وَ منفرۀُ لِلشیطان.»
[5]. همان، ص 430: «المَضْمَضَۀُ والاستنشاقُ مِمَّا سَنَّ رسولُ الله (ص).»
[6]. ر.ک: فلسفه احکام اسلام از نظر علم امروز، محمدجواد نجفی، کتابفروشی بوذرجمهری، چاپ مصطفوی، ص 91، به نقل از: بهداشت در دین اسلام، دکتر توما نیاس.
[7]. ر.ک: فلسفه احکام، احمد اهتمام، چاپخانه اسلام، اصفهان، ص 243.
[8] فلسفه احکام اسلام از نظر علم امروز، محمد جواد نجفی، کتابفروشی بوذرجمهری، چاپ مصطفوی، ص 90.
___________________________________________
روزه از دید دانشمندان غرب
دكتر «الكسیس كارل»
«با روزه‌داری، قند خون دركبد می‌ریزد و چربی‌هایی كه در زیر پوست‌ذخیره شده‌اند و پروتئین‌های عضلات و غددسلول‌های كبدی آزاد می‌شوند و به مصرف تغذیه‌می‌رسند». دكتر كارل می‌گوید: «لزوم روزه‌داری‌در تمام ادیان تاكید شده است. در روزه ابتداگرسنگی و گاهی نوعی تحریك عصبی و بعد ضعف‌احساس می‌شود ولی در عین حال كیفیات‌پوشیده‌ای كه اهمیت زیادی دارند، به فعالیت‌می‌افتند و بالاخره تمام اعضا مواد خاص خود رابرای نگهداری و تعادل محیط داخلی و قلب‌قربانی می‌كنند و به این ترتیب روزه تمام‌بافت‌های بدنی را می‌شوید و آنها را تازه‌می‌كند».
دكتر «ژان فروموزان»
« روش معالجه با روزه رابه شست و شوی اعضای بدن تعبیر می‌كند كه درآغاز روزه‌داری، زبان باردار است، عرق بدن‌زیاد است، دهان بدبوست و گاه آب از بینی راه‌می‌افتد، كه همه این‌ها علامت شروع شستشوی‌كامل بدن است. پس از سه چهار روز، بو برطرف‌می‌شود. در این حال، اعضا هم استراحتی كافی‌دارند».
دكتر «تومانیانس»
«فایده بزرگ كم‌خوردن وپرهیزنمودن از غذاها در یك مدت كوتاه آن‌است كه چون معده در طول یازده ماه مرتب پر ازغذا بوده، در مدت یك ماه روزه‌داری موادغذایی خود را دفع می‌كند و همین‌طور كبد كه‌برای حل و هضم غذا مجهور است، دائما صفرای‌خود را مصرف كند، در مدت سی روز ترشحات‌صفراوی را صرف حل كردن باقی مانده غذای‌جمع شده خواهد كرد. دستگاه هاضمه در نتیجه‌كم‌خوردن غذا، اندكی فراغت را حاصل نموده ورفع خستگی می‌نماید. روزه یعنی كم‌خوردن وكم‌آشامیدن در مدت معینی از سال و این بهترین‌راه معالجه و حفظ تندرستی است كه طب قدیم وجدید را از این حیث متوجه خود ساخته؛مخصوصا امراضی را كه بر دستگاه هاضمه،به‌خصوص كلیه و كبد عارض می‌شود و به توسط دارو نمی‌توان آنها را علاج نمود، روزه به‌خوبی معالجه می‌نماید. چنانچه بهترین دارو برای‌برطرف ساختن سوءهاضمه نیز روزه گرفتن است.
دكتر «گونل پا» فرانسوی
«چهارپنجم بیماری‌ها از تخمیر غذا در روده‌ها ناشی‌می‌شود كه همه با روزه اصلاح می‌گردد».
دكتر «آلكسیی سوفورین»
«جسم به‌هنگام روزه به جای غذا از مواد باقی مانده دربدن استفاده كرده و آنها را مصرف می‌نماید وبدین وسیله مواد كثیف و عفونی كه در جسم هست‌و ریشه و خمیره بیماری‌ها از آن است، از بین‌می‌رود. روزه سبب بهبودی همه بیماری‌هاست؛بنابراین شایسته است كه جسم خود را به وسیله‌روزه، نظیف و پاكیزه كنید».
دكتر «كاریو» آمریكایی
«هرشخص بیمار باید در سال مدتی از غذا پرهیز كند؛زیرا مادامی كه غذا به تن می‌رسد، میكروبها درحال رشدند، ولی هنگامی كه از غذا پرهیزمی‌كند، میكروبها رو به ضعف می‌روند». وی همچنین می‌افزاید: «روزه‌ای كه اسلام واجب‌كرده، بزرگ‌ترین ضامن سلامت تن می‌باشد».
___________________________________________
سودمندی خوابیدن به پهلو برای ستون فقرات
پژوهشگران می گویند، خوابیدن به پهلو برای ستون فقرات مفید است.
محققان دانشگاه کلیولند در اوهایوی آمریکا دریافتند : خوابیدن به پهلو بهترین نوع استراحت برای بدن به حساب می آید.این پژوهشگران افزودند: خوابیدن به پشت یا روی شکم باعث ناراحتی هائی برای ستون فقرات می شود.محققان آمریکائی با اشاره به اینکه
خوابیدن به پشت و شکم حتی ممکن است شکل ظاهری ستون فقرات را تغییر دهد، افزودند : برای کسانی که از دردهای کمر رنج می برند یا کسانی که می خواهند از آن پیشگیری کنند، بهتر است که به پهلو بخوابند تا نتیجه مثبت آن را درک کنند.
به گفته این پژوهشگران : استفاده از بالشی کوچک بین زانوها می تواند از فشار زیاد به عضلات و رشته های عصبی متصل به ستون فقرات بکاهد .
___________________________________________
چرا خوردن نمک قبل از غذا سفارش شده است ؟
در اسلام،دستورات زیادی در مورد خوردن نمك،به عنوان یك پیش غذا،وارد شده است. حضرت علی(ع) می‌فرمایند:«با نمك خوردن در اول غذا،خوردن را شروع كنید كه اگر مردم بدانند چه خاصیتی در نمك است، هر اینه بر تریاق [بهترین دوای مؤثر] تجربه شده،آن را بر می‌گزینند».
امام صادق(ع) نیز فرموده‌اند:«رسول خدا(ص) به علی(ع) فرمود:ای علی،غذا را با نمك آغاز كن وبا آن به پایان رسان كه هر كس چنین كند،از 72 نوع از انواع بلا در امان است كه از آن جمله جنون و جذام و پیسی می‌باشد.و همچنین از ایشان روایت شده است:
«هر كس در اول و آخر غذا نمك بخورد، لكه های سیاه و سفید صورتش برطرف خواهد شد».در روایتی از پیامبر(ص) دردهای گلو،دندانها و دردهای شكم از جمله بیماری‌هایی دانسته شده‌اند كه خوردن نمك از بروز آن جلوگیری می‌كند.
نمك از دریچه علم: نمك به دلیل داشتن «اسید» بهترین داروی ضد عفونی كننده است؛ چرا كه هیچ نوع میكروبی نمی‌تواند در نمك رشد و نمو یا زندگی كند.
«دكتر تومانیانس» در كتاب خود به نام «Hygienic ruler in Islam» فایده‌های استعمال نمك را در پیش از غذا این گونه بر می‌شمارد:
1.بنابر یافته‌های علوم پزشكی،دهان محل تجمع انواع میكروبها می‌باشد كه در اثر استعمال نمك در پیش از غذا، آنها بر طرف می‌گردند.
2.آب دهان (بزاق) از چشمه‌هایی به نام غدد بزاقی جاری می‌باشند كه هرچه با غذا مخلوط شوند،غذا زودتر از گلو پایین می‌رود و زودتر هضم می‌شود.ورود نمك در دهان،غده‌های اطراف دهان را تحریك و به ترشح آنها سرعت می‌بخشد.از این رو،غذا را زودتر هضم و برای فرو بردن حاضر می‌سازد.
3.زمانی كه نمك وارد معده خالی از غذا می‌گردد، غده معده را تحریك می‌كند و ترشحات زیادتری به وجود می‌آورد.پس «اسفیورت» نمك سبب زود فرو بردن و زود هضم شدن غذا می‌گردد.
4.از آنجا كه نمك پیش از غذا تحریك كننده غده‌های هاضمه است،در اثر تحریك آنها،انسان میل به غذا خوردن می‌یابد،بنابراین،نمك سبب زیاد شدن اشتها می‌گردد.
5.چنانچه مواد شیمیایی،بیش از اندازه معمول در معده ترشح شود، موجب سوء هاضمه می‌گردد و نمك پیش از غذا،به دلیل دارا بودن اثر اسیدی،آن را خنثی و بی‌اثر می نماید و سوء هاضمه را برطرف می كند.
6.در بدن و خون و ساختمان جسم مقدار معینی نمك وجود دارد كه اگر این مقدار كاهش یابد،موجب امراض مختلفی در اعضاء بدن می‌گردد،اما وقتی نمك پیش از غذا وارد معده گردد،مقدار مورد نیاز را برای كمبود خود نگه میدارد و در حقیقت،مقدار از دست رفته را جبران می‌سازد.
7.بدن انسان به منظور برطرف كردن نمك،به آب نیاز دارد و استعمال نمك، بیش از غذا،آدمی را به نوشیدن آب مجبور می سازد و این،خود،سبب افزایش«ادرار» و شستشوی كلیه و مثانه می‌شود.
8.در اثر نمك خوردن،مقداری از آب بدن از روزنه‌های پوست بیرون می‌اید و به این ترتیب، سوارخ‌های تنفسی پوستی،پاك و پاكیزه می‌گردند.
9.خوردن نمك در بعد از صرف غذا نیز،غدد بزاقی را تحریك می‌سازد و باعث زیاد شدن آب دهان می گردد.بنابراین،انسان ناگزیر به فرو بردن یا بیرون كردن آن از دهان می‌شود كه در هر دو صورت،چربی یا غذای باقی مانده در دهان و بین دندان به همراه آب دهان برطرف می‌شود.
10.اگر آدمی غذایی بخورد كه نمك آن كم باشد و یا در معده ترشحات مواد نمكی نباشد،غذا دیرتر هضم می‌شود و این،سبب بروز سوء هاضمه می شود.خوردن نمك، پیش از غذا،این آسیب را برطرف می‌سازد.
نظرات شما عزیزان:
